สังเกตการเปลี่ยนแปลงของป่าชายเลนจากข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม

   ดอนหอยหลอดแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมที่ต้องแวะเมื่อมาเที่ยวสมุทรสงคราม มีทั้งร้านอาหารบรรยากาศดีๆ ริมทะเล กิจกรรมมากมายสำหรับครอบครัว และยังเป็นแหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติอีกด้วยนะครับ
 ดอนหอยหลอดยังได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำตามอนุสัญญาแรมซาร์ (Ramsar Convention) ซึ่งเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำชายฝั่งทะเลที่มีลักษณะทางธรรมชาติที่หายากประเภทหนึ่ง ลักษณะดินเกิดจากการทับถมของตะกอนแม่น้ำและตะกอนน้ำทะเลบริเวณปากแม่น้ำแม่กลอง ทำให้แผ่นดินขยายออกไปในทะเล รวมไปถึงหาดเลนก็เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของหอยหลอด (Solen regularis) ที่เป็นเอกลักษณ์ของบริเวณนี้และสัตว์น้ำอีกหลายชนิด พื้นที่ตรงนี้จึงเป็นแหล่งผลิตทางการประมง และแหล่งการศึกษาทางนิเวศวิทยาที่สมบูรณ์มากที่สุดบริเวณหนึ่งเลยล่ะครับ

ป่าชายเลนมีบทบาทสำคัญอย่างมากในด้านนิเวศวิทยา เพราะเป็นแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำวัยอ่อน เป็นที่หลบภัย และที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำนานาชนิด และสัตว์น้ำเศรษฐกิจที่สำคัญต่อมนุษย์เรา ก็ได้ป่าชายเลนนี่แหละครับ เป็นที่อยู่อาศัย ออกลูก ออกหลาน อนุบาลตัวอ่อน ในแต่ละช่วงของวงจรชีวิตของมัน เช่น กุ้ง หอย ปู ปลาชนิดต่างๆ หรือบางชนิดก็ใช้ป่าชายเลนเป็นทั้งแหล่งที่เกิด เจริญเติบโต สืบพันธุ์ และตายที่นั่นเลย และยังมีพวกนกประจำถิ่นและนกอพยบหลายชนิด ก็ได้ใช้ป่าชายเลนเป็นแหล่งอาหาร และหลับภัยด้วยครับ

มาดูการเปลี่ยนแปลงของป่าชายเลน จากข้อมูลดาวเทียมกันครับ

(ภาพที่ 1) เราวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ ดัชนีความสมบูรณ์ของพืชพรรณ (Normalized difference vegetation index - NDVI) ตั้งแต่ปี 2005 ถึงปี 2021 (ขอยกตัวอย่างตรงบริเวณที่เห็นชัดที่สุดนะครับ) บริเวณที่วงกลมสีแดงไว้ จะเห็นว่ามีสีเขียวเพิ่มมากขึ้น ซึ่งหมายความว่าพื้นที่ตรงนั้นมีความสมบูรณ์ของพืชพรรณมากขึ้น และภาพถ่ายดาวเทียม

(ภาพที่ 2) ปี 2021 ก็เป็นตัวยืนยันได้อีกทางหนึ่งด้วยครับ 

   บริเวณนี้จะอยู่ในตำบลคลองโคน ซึ่งชุมชมแถวนี้มีการอนุรักษ์ป่าโกงกางกันอย่างจริงจัง และยังส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ทำให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนของชุมชนด้วยครับ พัฒนาทั้งสิ่งแวดล้อม สร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้กับสมาชิกในชุมชน นับว่าเป็นพื้นที่ต้นแบบในเรื่องของการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าชายเลนได้เลยนะครับ 

   ส่วนนักท่องเที่ยว ก็จะได้สัมผัสวิถีชีวิตชุมชน ธรรมชาติ และมีกิจกรรมให้เลือกทำเยอะเลย เช่น ปลูกป่าชายเลย ล่องเรือชมป่าชายเลน ถีบกระดานเลน เล่นสกีน้ำ และยังได้เรียนรู้ถึงระบบนิเวศ ปลูกจิตสำนึกในทรัพยากรธรรมชาติได้อีกด้วยนะครับ

ที่มาข้อมูล : พื้นที่ชุ่มน้ำ: wetlands.onep.go.th